برای نگریستن به توان و همچنین استعداد کشورها برای دست یابی به قدرت و هژمون منطقه ای یا جهانی همواره بایستی شاخص های متعددی را سنجید.
متاسفانه در تحلیل های ژورنالیستی که عمدتا با اهداف سیاسی صرف و برای استفاده های کوتاه مدت نگاشته می شود ، مسائل بنیادین و صدالبته بی طرفانه در چنین مسائلی نادیده گرفته شده و بجای آن فاکتورهای ظاهری و یا فاکتورهایی که در افکار عمومی نمود بیشتری یافته است علم می گردد.
مشخصا در مورد ترکیه ، بسیاری از تحلیلگران رسانه ای ایران به مناسبت رقابت های منطقه ای ایران و ترکیه در سوریه ، با توجه به اینکه جمله معروف اردوغان یعنی تا مدتی بعد نماز جماعت را در مسجد اموی حلب برپا خواهیم نمود ، محقق نشد چنین ادعا می کنند که چون، سیاست های منطقه ای ترکیه با شکست مواجه شده است بنابراین این کشور از تراز قدرت منطقه فاصله ای دست نایافتنی گرفته است.
البته این دسته از تحلیلگران مواردی مانند کودتای 15 جولای ترکیه و هم چنین ناآرامی های موجود در این کشور و صدالبته حوادث تروریستی ای که در ترکیه اتفاق می افتد را نشانه های مستحکمی برای افول بیش از پیش قدرت این کشور می دانند.
علاوه بر این روابط تیره ای که این کشور با روسیه بر سر مساله سوریه نیز دچارش شد مزید بر علت است.
واقعیت این است که تا حدود زیادی همه این فاکتورها تاثیر راهبردی بر قدرت این کشور نگذاشته است.
اما چرا ؟
برای پاسخ به این سئوال به دو گزاره زیر دقت کنید
1- اعزام نیروی ترکی به قطر پروتکل همکاری مشترک در زمینه های آموزش نظامی ترکیه و قطر در سال 2015 و موافقت نامه استقرار پایگاه نظامیان ترکیه در قطر در سال 2016، در چهارچوب مفاد توافقنامه همکاری های امنیتی مقامات دو کشور ترکیه و قطر در سال 2001 به امضای مقامات عالی دو کشور رسیده بود که با تصویب مجلس و تایید رئیس جمهوری ترکیه از هفته قبل قابلیت اجرایی پیدا کرده است.
در سالهای قبل 94 نظامی ترکیه از جمله تعداد 13 افسر، 19 درجه دار و 67 کارشناس نظامی در پایگاه نظامی این کشور در قطر مستقر بود که با اعزام نیروهای جدید، این پایگاه به تیپ تبدیل شده است .یعنی استقرار نزدیک به 5000 نیروی ترک در این کشور.
همچنین دو کشور در نوامبر 2016 با امضای موافقت نامه ای، همکاری های اقتصادی خود را نیز گسترش داده اند. شرکت های ترکیه حدود 11.6 میلیارد دلار در قطر سرمایه گذاری کرده اند که بخش عظیمی از آن به جام جهانی 2022 در قطر مربوط می شود و حدود 99 شرکت ترک با کمپانی های قطری همکاری تجاری دارند. در حوزه نظامی و امنیتی نیز روابط دو کشور به ویژه در سال های اخیر توسعه یافته است.
2-توریسم ترکیه دوباره جان می گیرد
علاوه بر افزایش 18 درصدی سهم ایرانیها از بازار گردشگری تُرک‌ها ، سرانه خرید توریست ها از بازارهای تجاری این کشور نیز افزایش قابل ملاحظه ای داشته است.مثلا شهروندان عربستان سعودی بر اساس آمار مربوط به درخواست اعاده مالیات بر ارزش افزوده، با خریدی معادل ۴۵٫۳ میلیون لیرترک، در رتبه نخست میزان خرید از بازار داخلی ترکیه هستند. هر گردشگر سعودی در ترکیه به طور متوسط ۱۶۷۲ لیر هزینه کرده است که افزایش ۲۰ درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می‌‌‌دهد.
همچنین ایرانیها نیز با مجموع هزینه ۳۳٫۳ میلون لیر، در رتبه سوم قرار دارند. سرانه هزینه هر گردشگر ایرانی با افزایش ۱۸ درصدی معادل ۶۲۱ لیر رقم خورده است.
برای جمع بندی و نتیجه گیری مایلم نکته ای را مورد تاکید قرار دهم.
در دنیای کنونی که مصرف گرایی آن هم از نوع سرمایه دارانه افسارگسیخته فرهنگ بسیاری از ملل را تحت تاثیر قرار داده است ، آنچه بیش از همه فاکتورهای قدرت ساز برای کشور ها نقش آفرینی می کند پیوندای اقتصادی است. ترکیه امروز علیرغم همه تحلیل های ژورنالیستی بازهم حرف های زیادی برای گفتن دارد. هم در ابعاد نظامی مانند آنچه در قطر اتفاق می افتد.
وهم در ابعاد اقتصادی مانند آنچه توریست های ایرانی در آن کشور انجا می دهند. به نظر می رسد تا زمینه های اقتصادی ترکیه که البته بخش اعظم آن بواسطه حضور قوی بخش خصوصی این کشور در آن است به پیش می تازد رهبران این کشور نیز می توانند بستر ادعاهایی مانند حضور مقتدرانه در معادلات منطقه ای را فراهم نمایند.