اصل ماجرا مربوط به موضوع پولشویی است که کمتر در رسانه های داخلی مطرح می شود اما در هفته گذشته با بهانه جویی ترک ها درباره دریافت گواهی مبدا، صادرات محصولات پتروشیمی ایران به این کشور با اخلال جدی رو به رو شده است.
این در حالی است که در طی ۴ ماه گذشته به دلیل کاهش چشم گیر صادرات محصولات پتروشیمی به کشور چین و منفی شدن ۳ میلیارد دلاری تراز تجاری کشور انتشار آمارهای تجارت خارجی با وقفه رو به رو شده بود.
در خصوص بهانه جویی جدید ترکها در صادرات محصولات پتروشیمی به این کشور، خبر میرسد گمرک ترکیه برای مجوز ورود محصولات پتروشیمی شرکت های ایرانی گواهی مبدا تایید شده به وسیله کنسول گری ترکیه در ایران را مطالبه کرده است.
نکته جالب توجه این که ایران همکاری تجاری سنگینی را با ترکیه ایجاد کرده و در ماههای گذشته تلاشهای زیادی برای رفع موانع تحقق تجارت ۳۰ میلیارد دلاری ایران و ترکیه صورت گرفته بود. گفتنی است هم اکنون صادرات محصولات پتروشیمی ایران به این کشور در حدود ۱ میلیارد دلار است که با توجه به اهمیت استراتژیک صادرات این محصول مانع تراشی جدید ترکها یک نقطه منفی در تجارت ترجیهی دو کشور تلقی میشود.
اقدام متقابل ترکیه با وجود آگاهی از تخلفات صادرگنندگان ترک
در خصوص مطالبه گواهی مبدا تایید شده از سوی کنسول گری ترکیه نکته حائز اهمیت اینکه در طی هفته های گذشته با توجه به وقوع تخلفات متعدد در صادرات محصولات مصرفی ترکها به ایران کمیسیون مشترک همکاری اقتصادی دو کشور، توافقی را به امضا رساندند که برای جلو گیری از ادامه تخلفات سودجویان، محصولات مصرفی صادراتی ترک، مندرج در توافق تعرفه ترجیحی بایستی به تایید کنسول گری ایران در آن کشور برسد.
در این بین با فشارهایی که از سوی کشور سوم وارد میشود کشور ترکیه با وجود اطلاع از تخلفات روی داده به نوعی به اقدام غیر متقابل دست میزند و برای صادرات محصولات پتروشیمی صادراتی ایران نیز موضوع دریافت مجوز از کنسولگری ترکیه را مطرح میکند. این در حالی است که محصولات پتروشیمی در لیست تعرفه ترجیحی دو کشور قرار نداشته است.
ممنوعیت یک طرفه بدون مکاتبه با طرف ایرانینکته جالب توجه آنکه گمرک ترکیه به صورت یک طرفه این مانع جدید را اعمال کرده و در واقع بدون در میان گذاشتن موضوع با گمرک ایران در مرزهای تجاری دو کشور محموله های صادراتی ایران از ورود به کشور ترکیه با بهانه های واهی منع شده اند.
هم چنین فارس گزارش می دهد ، هنوز مشکل صادرات پتروشیمی و دریافت وجوه حاصل از صادرات این محصولات به چین برطرف نشده است که خبرهای جدید از ایجاد مشکل جدید صادرات محصولات پتروشیمی به ترکیه حکایت می کند و بر این اساس گمرک ترکیه ترخیص کالاهای پتروشیمی را با منشا ایران متوقف کرده است.
پیگیری خبرنگار حاکی از آن است که هنوز مشکلات صادرات پتروشیمی به چین برطرف نشده است و برخی از صادرکنندگان پتروشیمی گرچه نمی توانند محصولات خود را به این کشور صادرکنند اما برای انتقال وجوه محصولات پتروشیمی که در گذشته صادرشده است تصمیم به تشکیل صرافی گرفته اند تا بتوانند این وجوه را بازگردانند.
ظاهرا حل مشکل ایجاد شده در چین نیازمند گذشت زمان طولانی است و چینی ها به دلیل قانون مبارزه با پولشویی و شفافیت در انتقال وجود تصمیم گرفته اند تا اطلاع ثانوی هیچ محموله پتروشیمی را از ایران وارد نکنند تا مشخص شود که این پول چگونه به دست صادرکنندگان پتروشیمی می رسد.
پیگیری ها حاکی است که دولت چین به دلیل فشار آمریکا تصمیم به چنین اقدامی گرفته است تا نشان دهد هیچ بانک و یا موسسه مالی با ایران در ارتباط نیست.