وقتی شهر اولین‌ها به شهر سرپرست‌ها تبدیل می‌شود
تبریزی که به اولین بودن همیشگی و اتفاقات و رویدادهای منحصر به فرد شهره است، بار دیگر به دنبال ثبت اولینی دیگر به نام خود است و آن بلاتکلیفی آرای اعضای شورای شهری است که بسیاری از آنها به صورت لیستی و با شعارهای جذاب و رنگی حول محور تحول در مدیریت شهری تبریز کرسی نشین پنجمین دوره شورای اسلامی شهر شده اند اما این شورا با ترکیب متحول شده، حتی در برآوردن نخستین مطالبه عمومی از آن، یعنی انتخاب شهردار اصلح برای کلانشهر تبریز در اسرع وقت ناکام مانده و مجبور به انتخاب سرپرست برای عمارت شهرداری شدند.
اما در پی استعفای علی اصغر احمدی از معاونت سیاسی وزارت کشور نیز اسماعیل جبارزاده که از ابتدای دولت یازدهم تا کنون، سمت استانداری آذربایجان شرقی را بر عهده داشت، با حکم وزیر کشور به عنوان معاون جدید سیاسی وزارت کشور منصوب شد و بعد از این انتصاب نیز وزیر کشور، سعید شبستری خیابانی را به عنوان سرپرست استانداری تعیین کرد تا استانداری مدتی به عنوان سرپرست اداره شود و عنوان اولین‌های تبریز به شهر سرپرست‌ها تبدیل شود.
به دنبال جدی شدن تغییر در مدیریت کلان آذربایجان شرقی، گزینه‌هایی نیز برای جایگزینی اسماعیل جبارزاده در سمت استانداری مطرح شده اند که علی‌اشرف عبدالله‌پوری حسینی رییس سازمان خصوصی سازی و رییس ستاد انتخاباتی حسن روحانی در آذربایجان شرقی، محسن مهر علیزاده رئیس اسبق سازمان تربیت بدنی ،سید حسین هاشمی با سابقه استانداری تهران، محسن خادم عرب باغی مدیر عامل منطقه آزاد ارس، سعید فائقی نایب رییس شرکت «شستا» تامین اجتماعی و مجید خدابخش استاندار اردبیل در دولت یازدهم از جمله این نفرات هستند.
مجمع نمایندگان استان گزینه ای برای استانداری معرفی نکرد
ضیاءالله اعزازی رئیس مجمع نمایندگان آذربایجانشرقی بعد از ظهر امروز در گفت‌وگو با خبرنگاران با اشاره به نتایج امروز جلسه مجمع نمایندگان آذربایجانشرقی در خصوص تغییرات مدیریت اجرایی استان اظهار کرد: در جلسه امروز نمایندگان بر روی فرد خاصی بحث نشد و مجمع گزینه خاصی را به صورت مصداقی به دولت معرفی نکرد.
وی اضافه کرد: نمایندگان استان با هم‌فکری و همدلی شاخص‌هایی را تعیین کرده و در اختیار وزارت کشور قرار دادند تا استاندار جدید آذربایجانشرقی با آن معیارها انتخاب شود و دولت در تعیین نماینده خود آزاد است.
رئیس مجمع نمایندگان استان آذربایجانشرقی، داشتن توانایی فردی توانمند، قدرت اجرایی بالا با سابقه اجرایی در سطح ملی، دارا بودن توانایی جهت انسجام بخشیدن به تمام جریانات و سلیقه‌های سیاسی در استان، تجربه موفق در کارآفرینی، تعامل با سایر قوا، نیروهای مسلح و نماینده ولی فقیه در استان را از شاخصه‌های مورد نیاز و مورد درخواست مجمع نمایندگان استان برای استاندار جدید اعلام کرد.
اعزازی تأکید کرد: گزینه تصدی استانداری آذربایجانشرقی باید مورد قبول افکار عمومی و مردم استان بوده و دارای حس ناسیونالیستی نباشد.
وی خاطرنشان کرد: در دیداری که مجمع بعد از این نشست با نماینده محترم ولی فقیه در استان نیز داشت، این موارد مطرح شد و حجت‌الاسلام آل‌هاشم نیز با نظرات مجمع در انتخاب استاندار همسو بوده و معتقدند که استاندار جدید باید دارای چنین روحیات و شاخصههایی باشد.
نماینده مردم بناب در مجلس شورای اسلامی در ادامه با اعلام اینکه شاخصها و چارچوب تعیین شده براساس معیارهای مدنظر ما خواهد بود؛ اذعان کرد: نمایندگان استان بر سر انتخاب استاندار هیچ اختلافی با همدیگر ندارند ولی در عین حال خواهان فردی توانا و متخصص هستند و از استانداری با داشتن چنین شاخصههایی نیز حمایت میکنند.
خدابخش به احتمال قوی فرد منتخب برای استانداری آذربایجانشرقی خواهد بود
احمدعلیرضا بیگی نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس نیز در گفت‌وگو با رسانه‌ها در خصوص انتصاب استاندار جدید آذربایجان شرقی گفت: به احتمال قوی خدابخش، فرد منتخب برای استانداری آذربایجانشرقی خواهد بود و از آنجایی که طبق سوابق و گذشته فعال در عرصه معاونت سیاسی و عمرانی استانداری آذربایجانشرقی کارنامه درخشانی از وی داریم، گزینه خوبی برای این مسئولیت است.
وی با بیان اینکه طبق معیارهای تعیین شده از طرف نمایندگان استان برای انتخاب استانداری، خدابخش توانایی پوشش تمام این معیارها را دارد، افزود: تمام خواسته نمایندگان برای انتخاب استاندار این است که فرد منتخب فارغ از موضوعات و تعلقات سیاسی تمام تلاش خود را به حوزه آذربایجانشرقی محدود کند.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو با اشاره به اینکه زمان در حال گذر است و در طی چهار سال استان آذربایجانشرقی متضرر بوده، ابراز کرد: متاسفانه در طی این چهار سال مدیران استانی تمام کارهای خود را به عدم داشتن منابع مالی موکول کردند؛ در حالی که پول و اعتبار مهم است ولی مهم‌تر از هر چیزی همت، تلاش و کوشش همگانی برای کلید زدن پروژه‌های بزرگ در استان است که در طول چهار سال از آن غافل بودیم.
وی با تاکید به ظرفیت‌های استان در راستای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی بیان داشت: با توجه به زیرساخت‌های فراهم شده از گذشته و رفع تحریم‌های تحمیل شده به کشور باید شاهد پیشرفت‌های چشمگیری در طول چهار سال می‌شدیم که چنین نشد و متاسفانه قادر به انجام یک دهم کارهایی انجام گرفته در شرایط سخت تحریم هم نشدند و مدام نبود اعتبار و منابع مالی را بهانه کردند.
بیگی اضافه کرد: مسوولان اجرایی به جای بهره‌گیری از ظرفیت استان و حمایت از سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی مدام نبود پول را مطرح می‌کردند.
نماینده مجلس شورای اسلامی وجود زیرساخت‌ها، آزادراه‌ها، خطوط انتقال نیرو، شهرک‌های صنعتی و چهار منطقه ویژه در استان را مورد اشاره قرار داد و گفت: اگر توانایی ترغیب بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در استان را داشته باشیم و موضوع صادرات در استان را ایجاد کنیم، قطعا رونق اقتصادی زیادی را شاهد خواهیم بود.
وی افزود: در شرایط حال و حاضر روسیه که دچار تحریم شده، استان آذربایجانشرقی میتواند به عنوان یکی از جایگزین‌های تامین نیاز روسیه مخصوصاً در بخش اقلام کشاورزی تبدیل شود.
بیگی خاطرنشان کرد: متاسفانه در طی این چهار سال از هیچ‌کدام از ظرفیت‌ها و فرصت‌ها در استان استفاده نکرده و نتیجه آن کارنامه استاندار آذربایجانشرقی می‌شود که مردم قاضی اصلی هستند.
وی با بیان اینکه جایگاه جبارزاده نقش تعیین‌کننده در گزینههای استانداری خواهد داشت ولی این به آن معنا نیست تحمیلی روی فرد منتخب برای جایگزینی خود داشته باشد، ادامه داد: باید در میان گزینههای مطرح شده به سابقه افراد توجه شود و با توجه به سابقه خدابخش که خاطره خوبی در استان از خود برجای گذاشته، میتواند به مراتب بهتر از جبارزاده منشاء اثر باشد.
سوابق خدابخش در سطوح مدیریتی مختلف
مجید خدابخش، متولد 1335 و فوق لیسانس برق و دکترای مدیریت دارد. وی پس از انقلاب اسلامی، در اسفند ماه سال 1359 رئیس مخابرات اردبیل شد و بدنبال آن در سال 1362 بعنوان معاون مدیر کل مخابرات استان آذربایجان شرقی منصوب شد.
در دوران استانداری زین العابدین عطایی در آذربایجان غربی وی در پست‌های معاون برنامهریزی و سپس معاون عمرانی خدمت کرد.
پس از درگذشت عطایی استاندار آذربایجان غربی، خدابخش در سال 69 به آذربایجان شرقی رفته و در دوران استانداری اکبر پرهیزگار و علی عبدالعلی زاده در دولت‌های اکبر هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی معاون عمرانی استانداری بود.
در دوران تصدی استانداری یحیی محمدزاده در آذربایجان شرقی خدابخش معاون سیاسی و امنیتی استانداری آذربایجان شرقی شد و مدتی را هم به عنوان سرپرست استانداری آذربایجان شرقی فعالیت نمود.
وی سپس برای ادامه تحصیل به تهران رفته و دکترای خود را در رشته مدیریت دولتی دریافت کرد، ضمن اینکه همزمان با تحصیل با نهادهای اقتصادی و صنعتی نیز همکاری می‌کرد.
او پس از اخذ مدرک دکترای مدیریت دولتی از مرکز آموزش مدیریت دولتی ایران (مرکز تهران) با حضور در راس مدیریت کارخانه‌ها و صنایع بزرگ ازقبیل آلومینیوم المهدی، ایران پویا، موتورسازان تراکتورسازی ایران، ماشین سازی تبریز، صنایع تجهیزات نفت و شرکت پتروامید آسیا به کوله باری از تجربه و مدیریت در نظام سرمایه‌گذاری و مدیریت واحدهای اقتصادی و صنعتی بزرگ کشور دست یافت.
نمایندگان با گزینههای استانداری به صورت حضوری رایزنی میکنند
یعقوب شیویاری سخنگوی مجمع نمایندگان آذربایجانشرقی نیز با اشاره به جلسه‌‌ی امروز نمایندگان آذربایجانشرقی در خصوص استاندار، ابراز داشت: مجمع نمایندگان استان معیارهایی را برای تعیین استاندار به وزارت کشور اعلام کرده که مهمترین آنها انقلابی بودن استاندار و فراجناحی عمل کردن وی بوده است.
وی افزود: چند نفر برای تصدی استانداری آذربایجان شرقی مطرح هستند که تصمیم گیری در مورد آنها سخت است، لذا شاخصههایی از طرف نمایندگان استان در نظر گرفته شده که فرد مورد نظر باید قدرت اجرایی بالا و سوابق مدیریتی خوبی داشته باشد.
نماینده میانه با تاکید بر انتخاب استانداری دارای برنامه در زمینه اقتصاد مقاومتی، اظهار کرد: استاندار منتخب باید بین مدیران استانی هماهنگی و التزام لازم را بوجود آورد، در زمینه اقتصاد مقاومتی به صورت عملی برنامه داشته و بتواند در اجرای آن گام‌‌های موثری بردارد؛ تعامل سازنده با نماینده ولی فقیه در استان، نمایندگان و مدیران داشته باشد تا بتواند در حوزه توسعه استان عملکرد خوبی به نمایش بگذارد.
شیویاری با اشاره به مشکلات استان بیان داشت: فرد مورد نظر باید به همه مناطق استان از دور افتاده‌‌ترین و کوچکترین روستاها تا بزرگترین شهر توجه داشته باشد، نگاه تبعیض آمیز به شهرها نداشته و کلان نگر باشد.
وی خاطرنشان ساخت: جمع بندی نهایی در مورد استاندار انجام نشده و نمایندگان استان در تلاش هستند تا معیارهای در نظر گرفته شده را وزارت کشور نیز اعمال نماید.
نماینده مردم میانه با اشاره به فرا رسیدن تبریز 2018 و فرصت اندک مسئولین برای برنامهریزی در این باره، تصریح کرد: با توجه به نبود استاندار و عدم تعیین شهردار توسط شورای شهر تبریز ما زمان را از دست داده‌‌ایم، این رویداد از مهمترین اتفاقات استان و حتی کشور ماست، انتظار می‌رود تا دستگاه‌های اجرایی تلاش‌‌های بیشتری برای تحقق برنامههای تبریز 2018 انجام دهند.
وی اذعان کرد: صراحتا باید گفت اگر شهر دیگری به جز تبریز به عنوان پایتخت کشورهای اسلامی معین می‌شد قطعا مسئولان آن شهر بهره برداری بیشتر و بهتری داشتند، متأسفانه مهمترین بازوهای اجرایی ما در این امر مهم هنوز بلاتکلیف هستند، تبریز 2018 حیثیت و آبروی استان ماست و باید در مدت باقیمانده با تمام توان کار کنیم تا نتیجه بگیریم.
شیویاری در پایان با اشاره به برگزاری جلسه تکمیلی در مورد گزینههای مد نظر برای استانداری آذربایجان شرقی گفت: در تلاش هستیم تا با گزینههای مطرح شده مذاکرات حضوری داشته و از برنامههای آنها مطلع شویم و پس از تطبیق با شاخصها فرد مورد نظر را معرفی به وزارت کشور معرفی کنیم.
باید استانداری انتخاب شود که از آذربایجانشرقی شناخت کامل داشته باشد
محمد وحدتی نماینده مردم بستان آباد نیز با اشاره به انتصاب اسماعیل جبارزاده به سمت معاونت سیاسی وزیر کشور، ابراز داشت: از این بابت بسیار خرسند شدیم اما لازم است هرچه سریع‌‌تر استانداری لایق برای آذربایجانشرقی منصوب گردد.
وی اذعان کرد: در کنار گزینههای مطروحه، اخیراً نام خدابخش، استاندار اردبیل نیز مطرح شده که در آذربایجانشرقی پیش‌‌تر مسئولیت داشته است.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس دهم با بیان اینکه در استان ما افراد بسیار لایق و شایسته‌‌ای جهت حضور در کسوت استانداری وجود دارند، تاکید داشت: بنده به عنوان نماینده مردم انتظار دارم وزیر کشور باهماهنگی مجمع نمایندگان استان شخص لایق و شایسته‌‌ای از خود آذربایجانشرقی به عنوان استاندار منصوب کند تا شناختی دقیق از استان داشته باشد.
وی متذکر شد: اگر استاندار انتخابی از آذربایجانشرقی باشد میتواند با شناخت دقیق مسایل و مشکلات از جمله آسیب‌‌های اجتماعی، بیکاری، حاشیه نشینی، طلاق، اعتیاد و مخصوصا صنعت استان دارد، مشکلات را رفع و کارخانه‌‌های راکد و تعطیل را فعال کند.
نماینده بستان آباد در مجلس دهم در پایان خاطرنشان ساخت: آذربایجانشرقی استانداری می‌‌خواهد که از دانشگاه، فرهنگ، صنعت، مسایل و مشکلات اجتماعی شناخت داشته باشد و بتواند با هماهنگی سایر ارگان‌‌ها توسعه اساسی و زیر بنایی به وجود آورد.
اصرار جبارزاده بر معرفی گزینه موردنظر خود برای استانداری آذربایجانشرقی
محمدحسین فرهنگی نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی در خصوص وضعیت انتخاب استاندار در آذربایجانشرقی اظهار کرد: گزینه‌ها و نام‌های زیادی برای پست استانداری آذربایجانشرقی مطرح است.
وی با اشاره به مطرح شدن نام‌ها در رسانه‌ها و فضای مجازی برای تصدی مسوولیت استانداری اذعان داشت: این گزینه‌ها در حال بررسی هیات دولت بوده است که البته نمایندگان نیز محدودیتی برای دولت در این زمینه قائل نیستند ولی باید در این خصوص جلسه‌ای با نمایندگان شکل بگیرد.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: از طرف آقای جبارزاده گزینه‌ای مطرح شده که روی آن نیز اصرار فراوان دارد و منتظر این هستیم تا نتیجه نهایی از طرف وزارت کشور اعلام شود.
فرهنگی در ادامه گفت: از تمام رسانه‌ها خواهشمندیم گفته‌ها و اظهار نظرهای نمایندگان را تحریف نکرده و به جملات دیگر تبدیل نکنند.
نیم‌نگاهی به پیشینه استانداران آذربایجانشرقی
استان آذربایجان شرقی بی‌گمان یکی از حساس‌ترین استان‌های کشور است که در کانون توجه دولتمردان و سیاستمداران قرار دارد و در شرح والیان و استانداران پیشین آذربایجان و با مطالعه و کاوش درباره چگونگى انتصاب و اقتضاى دوران ماموریت والیان، استانداران مى‌توان ویژگی‌هاى آنها را بنا به مقتضاى زمانى در 6 فصل و مقطع تاریخى از اوان سلسله قاجار تا تاریخ 1378 مورد مطالعه قرار دهیم.
از سال 1324 هجری شمسی برابر 1228 هجری شمسی تاریخ جلوس ناصرالدین شاه به تخت سلطنت تا سال 1285 هجرى شمسى آغاز صدور فرمان مشروطیت به دست مظفرالدین شاه قاجار در این دوران تبریز ولیعهدنشین بود.
استاندارى و یا شخصیتى به نام استاندار در میان نبود بلکه ولیعهد از افرادى از اولاد یا بستگان و افراد سلاطین قاجار را به‌عنوان فرمانروا، بیگلر بیکى یا پیشکار بر مى‌گزید. بطور کلى در زمان ناصرالدین شاه تبریز ولیعهد نشین بود که ولیعهدها سمت حاکم تبریز را نیز داشتند. اسامی این حاکمان عبارتند از: نائب السطنه عباس میرزا، فریدون میرزا، قهرمان میرزا، بهمن میرزا، حشمت الدوله حمزه میرزا، نصرت الدوله، ناصرالدین میرزا، رکن‌الدوله، مظفرالدین میرزا، موالدوله، عزیز خان، میرزا احمد منش باشى و عین‌الدوله.
از آغاز صدور فرمان مشروطیت (1285 ه . ش) تا کودتاى سوم اسفند 1299 شمسى پس از کودتاى محمدعلى میرزا شاه قاجار و دوره استبداد صغیر قیام مسلحانه مردم تبریز به رهبرى مرکز غیبى و فرماندهى سردارانى چون ستارخان به پیروزى نزدیک مى‌شد دولت استعمارى انگلیس از ترس تعمیق انقلاب و گسترش آن به سایر مناطق روسیه تزارى را تحریک نمود که قواى خود را وارد آذربایجان کند در این دوران که در آذربایجان مثل سپهسالار، عین الدوله، فخرالسلطنه، تنکابنى و شجاع الدوله‌ها از طریق دولت روس گماشته مى‌شدند عملا حافظ منافع شرق و غرب و اعضا یا طرفداران سازمان فراماسونرى بودند.
از آغاز حکومت کودتاگران سوم اسفند تا سقوط رضا شاه شهریور 1320 شمسى: والیان و استانداران این دوران اکثرا افرادى منفور همچون مستوفى و یا افراد تحمیل شده از طرف وزارت جنگ بودند و استانداران عملا با توجه به مقتضیات حاکم عارى از قدرت و کفایت بودند.
از سال 1320 تا 21 آذر 1325 آذربایجان عملا در اشغال روس‌ها قرار گرفته و پیوسته دستخوش سیاست‌ها و دست‌اندازی‌هاى حزب توده و فدائیان و دموکرات‌ها بود در این فاصله آذربایجان مدت‌ها بى‌سرپرست ماند.
آغاز پادشاهى منفور محمدرضا پهلوى استانداران دوره سلطنت محمدرضا پهلوى اکثرا ماسونیک یا وابسته به کابینه‌هاى طرفداران انگلیس و آمریکا و مجرى سیاست عمومى دولت‌هاى وقت در استان بودند امثال دولت‌هاى ماسونیک - محمدعلى فروغى - على سهیلى - احمد قوام - محمد ساعد - بیات - حکیمى - صدر - على منصور - محمد مصدق - فضل‌الله زاهدى - منوچهر اقبال - جعفر شریف‌امامى - على امینى - اسدالله علم - حسنعلى منصور - هویدا و...
استانداران آذربایجان شرقی بعد از انقلاب
در عصر انقلاب اسلامی استانداران انقلابی و تلاشگر و میهن‌پرست و متدین و پیروان حضرت امام و ولایت فقیه قدم به عرصه نهادند و شمع فروخته ایران را در هر خطه برافروختند. خطه آذربایجان در تاریخ معاصر، بزرگانی چون امیرکبیر، قائم مقام و مصدق را به خود دیده است.
همه استانداران آذربایجانشرقی
در بیان اهمیت سیاسی آذربایجان همین نکته کافی است که تبریز از زمان صدارت ناصرالدین شاه تا آغاز صدور فرمان مشروطیت ولیعهدنشین بود و والیان و استانداران سرشناسی مانند امیرکبیر، قائم مقام فراهانی، امیرنظام گروسی را در عصر قجر به خود دیده است.
همچنین افرادی مانند فضل‌الله زاهدى، منوچهر اقبال، جعفر شریف‌امامى، على امینى، اسدالله علم، حسنعلى منصور و هویدا نیز که اغلبشان وابسته به کابینه‌هاى طرفداران انگلیس و آمریکا و مجرى سیاست عمومى دولت‌هاى وقت در استان بودند در دوران پهلوی بر کرسی استانداری آذربایجان تکیه زده‌اند.
اما در عصر پر طلوع انقلاب اسلامی استانداران انقلابی، تلاشگر، میهن پرست، متدین و پیرو حضرت امام(ره) و ولایت فقیه در آذربایجان شرقی قدم به عرصه نهادند که شمع افروخته انقلاب را شعله‌ور ساخته و با خدماتشان منشأ اثر فراوان در این خطه شدند.
استانداران بعد از انقلاب اسلامی
رحمت‌الله مقدم مراغه‌ای، نورالدین وحید غروی، محمدعلی‌نژاد سارخانی، حسین طاهری، امیر عابدینی، اکبر پرهیزکار استانداران اواخر دهه 50 و دهه 60 آذربایجان شرقی بودند.
استانداران 2 دهه گذشته آذربایجان شرقی
علی عبدالعلی‌زاده، یحیی محمدزاده، محمدعلی سبحان‌اللهی و محمدکاظم معمارزاده و احمد علیرضا‌بیگی اسامی استانداران بعدی آذربایجان شرقی است که اسماعیل جبارزاده نماینده 4 دوره تبریز در مجلس شورای اسلامی و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران آخرین استاندار آذربایجان‌شرقیبود.
این روزها با انتصاب وی به سمت معاون وزیر کشور منتظر تصمیم هیئت دولت برای تعیین استاندار جدید آذربایجان شرقی هستیم در حالی که در این روزها و در آستانه تبریز2018 شدیدا نیازمند مدیری قوی هستیم تا برنامه‌ها با انسجام عملیاتی شود ولی هر روز زمزمه تغییر این مدیر و آن مسئول به گوش رسیده و همه جا با سرپرست اداره می‌شود.
امیدواریم با سرعت عمل دولت در تصمیم‌گیری، استانها را در فصل کاری از بلاتکلیفی خارج کرده تا مدیران ارشد استانی با اطمینان خاطر بیشتری نسبت به رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی و تولید و اشتغال تلاش کنند چراکه کارهای بر زمین مانده زیادی در کشور و به ویژه استان داریم.