کرکوک با توجه به وضعیت استراتژیکی که دارد در زمان امپراتوری عثمانی دارای اهمیت فوق بوده است. هر چند که بر تصرف این منطقه همیشه بین دو قدرت طرف ایران و طرف عثمانی رقابت بوده است. ولی این منطقه برای مدت طولانی تحت حاکمیت عثمانی و در اواخر دوران عثمانی بهعنوان سنجاق کرکوک در ولایت موصل قرار داشته است. در این بین در دولت عثمانی سالنامه هایی منتشر میگشت که حاوی وقایع و احوال منطقه مورد نظر را در یک سال نشان میداد. به طوری که امروزه این منابع از مهمترین منابع بررسی جغرافیایی انسانی و تاریخ در مطالعات علوم انسانی مخصوصاً در زمینه جغرافیا و تاریخ محسوب میگردد.[1] در سالنامه 1325 هجری قمری با نام «موصول ولایتی» در صفحه 212 و 213 در قسمت «کرکوک سنجاغنه دائر معلومات (معلوماتی راجع به سنجاق کرکوک)» درباره جغرافیایی انسانی کرکوک چنین نوشته:
«...شهر دارای 26510 مسلمان، 432 کلدانی و 463 موسوی مرد و اگر به این یک همان اندازه خانم و تقریباً 3 هزار (از 3 هزار کمتر نیست) خارجی اضافه گردد، جمعیت کلی آن 57810 میشود... مردم شهر عموماً ترک هستند و به زبان ترکی صحبت می کنند و به صورت غرباء نیز تعداد زیادی عرب و کرد و تعداد کمی ایرانی نیز در آن هست...» (سند اصلی در زیر در قسمتی که زیرشان خط کشیده شده ، آورده شده است).