میراث ایمان، هنر و تاریخ در شمال‌غرب ایران/ ۹ مسجد آذربایجان‌شرقی نامزد ثبت جهانی یونسکو شدند

گروه استان‌ها - در استان آذربایجان‌شرقی چند اثر تاریخی در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده‌اند، اما تا به امروز هیچ مسجدی از استان در این فهرست ثبت نشده است، اکنون گفته می‌شود، پرونده چند مسجد تاریخی آذربایجان‌شرقی در دست مطالعه و آماده سازی برای ارسال به یونسکو است.
کد خبر: ۱۲۰۹۶۰۳
تاریخ انتشار: ۰۶ آبان ۱۴۰۴ - ۱۷:۳۸ 28 October 2025

9 مسجد آذربایجان‌شرقی نامزد ثبت جهانی یونسکو

به گزارش خبرنگار تابناک در استان آذربایجان‌شرقی، این استان با برخورداری از پیشینه‌ای کهن و جایگاهی ویژه در تمدن ایرانی‌ـ‌اسلامی، تاکنون دو اثر شاخص در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسانده است. بازار تاریخی تبریز به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده جهان اسلام، در سال ۲۰۱۰ میلادی در فهرست جهانی جای گرفت و جلوه‌ای از شکوه معماری و رونق بازرگانی ایران را به نمایش گذاشت. 

پیش از آن نیز کلیساهای تاریخی ایران شامل کلیسای سنت استپانوس در جلفا، قره‌کلیسا در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده بود. علاوه بر این دو اثر جهانی، آذربایجان شرقی ده‌ها بنای تاریخی در فهرست آثار ملی ایران دارد و اکنون چندین پرونده دیگر از جمله ثبت جهانی مجموعه مساجد تاریخی استان در حال بررسی و آماده‌سازی است.

آذربایجان‌شرقی با توجه به پیشینه ی تاریخی  در دل خود گنجینه‌ای از ایمان و هنر را جای داده است؛ مساجدی که نه‌تنها مأمن عبادت، که یادگار تمدن و زیبایی‌شناسی ایرانی‌ـ‌اسلامی‌اند. 

اکنون، نام چند مسجد تاریخی این استان در فهرست آثار در مسیر ثبت جهانی قرار گرفته تا جلوه‌ای تازه از شکوه هنر ایرانی در جهان بازتاب یابد.

بنابر اعلام میراث فرهنگی استان، این مساجد،  نمایندگانی از دوره‌های تاریخی مختلف‌اند؛ از ایلخانی تا صفوی و قاجار، و هر یک روایت‌گر گوشه‌ای از تاریخ این سرزمین کهن‌اند.

 مسجد کبود تبریز؛ فیروزه اسلام

شاهکار بی‌همتای قرن نهم هجری با کاشی‌های لاجوردی و فیروزه‌ای که به “فیروزه اسلام” شهرت یافته است. مسجد کبود، نه‌تنها نماد معماری تبریز، بلکه یکی از شاخص‌ترین بناهای مذهبی ایران در مسیر جهانی‌شدن است.

 مسجد جامع مرند؛ یادگاری از ایلخانی

 مسجدی از روزگار ایلخانان پابرجاست که هنوز آجرهایش بوی تاریخ می‌دهند. کتیبه‌ها و طاق‌های بلند این مسجد، نشانی از شکوه معماری ایرانی‌ـ‌مغولی است.

 مسجد ترک میانه

در شهر ترک، میانۀ آذربایجان، مسجدی قرار دارد که اگرچه اندازه‌ای کوچک دارد، اما با ظرافت در طراحی و تناسب در ساخت، یکی از بی‌نظیرترین نمونه‌های معماری مذهبی منطقه به شمار می‌رود.

 مسجد مهرآباد بناب

این مسجد با تزیینات آجری نفیس و ستون‌های استوار، بارها در برابر زمان ایستاده است. مرمت‌های دقیق سال‌های اخیر، آن را از خطر فرسایش نجات داده و دوباره به حیات فرهنگی شهر بناب بازگردانده است.

 مسجد ملا رستم مراغه

یکی از درخشان‌ترین نمونه‌های معماری مذهبی در آذربایجان، که تأثیر آن تا ساخت مساجد چوبی در آسیای مرکزی نیز دیده می‌شود. مسجد ملارستم، پیوند میان هنر ایرانی و جهان اسلام را یادآور می‌شود.

 مسجد اسنق سراب

در دل کوهستان‌های سراب، مسجدی از سنگ بنا شده که تجلی هنر معماران ایلخانی است. استفاده استادانه از مصالح بومی، جلوه‌ای تازه از مهارت هنرمندان آن دوران را نشان می‌دهد.

 مسجد جامع تسوج

این مسجد تاریخی به فرمان یکی از سلاطین محلی ساخته شد و همچنان با محراب و گنبد آجری خود، یادگار اقتدار و شکوه حکومت‌های گذشته در شمال آذربایجان است.

 مسجد جامع سراب

کتیبه‌های این مسجد با خط رایج دوره گورکانیان نوشته شده‌اند و به‌روشنی پیوند فرهنگی شرق و غرب ایران را در قالبی مذهبی و هنری به نمایش می‌گذارند.

مسجد شیخ شهاب الدین اهری

 در زمان شاه عباس اول، بر مزار شیخ شهاب‌الدین ساخته شده است. این مسجد با طرح مستطیل‌شکل و پوشش طاق و تویزه، با گچ‌بری، نقاشی و مقرنس‌کاری تزئین یافته و جلوه‌ای از هنر فاخر صفوی را به نمایش می‌گذارد.

با تکمیل فرایند مستندسازی و ارزیابی‌های نهایی، این هشت مسجد در مسیر ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارند؛ آثاری که روایتگر ایمان، هنر و هویت مردمان آذربایجان شرقی‌اند — جایی که در هر محرابش، صدای تاریخ شنیده می‌شود.

انتهای پیام/ 

اشتراک گذاری
نظر شما
Chaptcha
حروفي را كه در تصوير مي‌بينيد عينا در فيلد مقابلش وارد كنيد
آخرین اخبار