به گزاش تابناک : اقدامات رئیس جمهور آمریکا چه تاثیری بر جایگاه این کشور در عرصه جهانی خواهد داشت.
در این گزارش آمده است: سناتور باب کورکر که یک جمهوری خواه از ایالت تنسی است، زمانی که خبرنگاران او را در جریان محتوای توئیت دونالد ترامپ قرار دادند که رئیس جمهور آمریکا در آن قطر -یکی از هم پیمانان نزدیک آمریکا- را به حمایت از تروریسم متهم کرد، تعجب کرد. او گفت: «رئیس جمهور این را نوشت؟»
ترامپ از زمان رسیدن به قدرت در ماه ژانویه، بارها با سیاست های بی ربطش در سیاست خارجی آمریکا و رویکردهای غیر متعارفش درباره روابط با هم پیمانان و دشمنان، موجب تعجب ناظران هم در داخل و هم در خارج شد. اما حتی برخی از مقامات حزب خود ترامپ، در هفته های اخیر بر پیامدهای احتمالی لفاظی های رئیس جمهور آمریکا و تغییر ناگهانی سیاست او تأکید می کنند.
تنها طی چند هفته گذشته شماری اختلافات دیپلماتیک ایجاد شد.ترامپ طی نخستین سفر خارجی به عنوان رئیس جمهور آمریکا، از تأکید بر تعهد آمریکا در قبال بند پنج پیمان ناتو -اصل دفاع جمعی- خودداری کرد و درخواست های هم پیمانان خود در نشست گروه هفت در سیسیل ایتالیا را با خارج شدن از توافق نامه مهم آب و هوایی پاریس -به محض بازگشت به واشنگتن- نادیده گرفت.
سپس او در صفحه توئیتر خود به حمله تروریستی به لاندن بریج واکنش نشان داد و به صادق خان شهردار حمله کرد و همچنین از تصمیم عربستان سعودی برای منزوی کردن قطر -که یک پایگاه مهم نظامی آمریکا در آن قرار دارد و همچنین ده هزار نظامی آمریکا در آن مستقر هستند- حمایت کرد.
جف فلیک جمهوری خواه اهل آریزونا و عضو کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفت: «چند بار گفتم که بهتر است ترامپ زیاد توئیت نکند.» او همچنین گفت:« در زمینه سیاست خارجی این اقدام پیامدهای زیادی در پی دارد.»
انتقاد آشکار ترامپ از صادق خان شهردار لندن در کمتر از بیست و چهار ساعت پس از حمله سه مهاجم در لندن در هفته گذشته که سبب کشته شدن هشت نفر و زخمی شدن ده ها تن دیگر شد، انتقاد سیاست مداران را از سراسر طیف های سیاسی در پی داشت. ترامپ قبل از حمله به صادق خان -که نخستین شهردار مسلمان یک شهر مهم اروپای غربی است- از این موضوع برای دفاع از ممنوعیت بحث برانگیز خود در ارتباط با ورود پناه جویان و مهاجمان از چندین کشور عمدتا مسلمان نشین استفاده کرد.ترامپ در روز پنجم ماه ژوئن در توئیتر خود نوشت: «شهردار لندن بهانه می آورد و باید سریعا به سخنان خود فکر کند که گفت دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.»
سناتور جان مک کین جمهوری خواه برجسته آمریکایی در پاسخ به سوال روزنامه گاردین در این باره که ترامپ چه پیامی برای انگلیس -یکی از دیرینه ترین هم پیمانان آمریکا- ارسال کرد خشمگین شد. او گفت: «شما فکر می کنید این پیام چیست؟ پیام این است که آمریکا نمی خواهد سردمدار باشد.» او در عین حال درباره دیگر کشورهای جهان افزود: «آنها درباره رهبری آمریکا مطمئن نیستند چه در صربستان باشد، چه در قطب جنوب.»
مک کین در پاسخ به سوالی در این باره که آیا جایگاه آمریکا در سطح جهانی در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما بهتر بود یا خیر، گفت: «در ارتباط با رهبری آمریکا باید گفت بله.» این در حالی است که مدافعان ترامپ رویکرد او را در زمینه سیاست خارجی محصول بی تجربگی سیاسی و رویکرد «نخست آمریکا»ی او می دانند که در کارزار انتخاباتی خود از آن سخن گفته بود.
اما دنیل چیروت استاد مطالعات بین الملل در دانشگاه واشنگتن گفت اقدامات ترامپ نشان دهنده «عقب نشینی آمریکا از نقشش در جهان است.»
او گفت رویکرد «نخست آمریکا» ممکن است یک شعار فریبنده و مردم پسند باشد اما نتیجه عملی ندارد.او افزود: «این گونه نیست که دیگر روسای جمهور آمریکا سیاست نخست آمریکا را در اولویت قرار نداده باشند، البته که آنها چنین کاری انجام دادند اما آنها نقش آمریکا را در جهان به عنوان بخشی حیاتی از راهبرد سیاسی، اقتصادی و راهبرد امنیتی می دانند.»
ترامپ با عقب نشینی از حجم گسترده ای که آمریکا همواره در صحنه جهانی اشغال کرده بود، می تواند به زودی مسئول تغییر شکل هم پیمانی های سنتی باشد. بی صبری فزاینده در ارتباط با رفتار غیر قابل پیش بینی او در میان رهبران جهان به شدت مشهود است، رهبرانی که شروع به واکنش نشان دادن به انتقادهای ترامپ کرده اند.در پی نخستین سفر خارجی ترامپ، که شامل سفر به بلژیک و ایتالیا برای حضور در نشست های ناتو و گروه هفت می شد، آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان گفت که اروپایی ها «باید سرنوشت خود را در دست خود بگیرند.» این سخنان او به عنوان کاهش رابطه دوستانه او با رئیس جمهور آمریکا تلقی شد.
ترامپ با خودداری از تعهد آشکار به احترام گذاشتن به بند «وی» پیمان ناتو، -اصلی که سبب می شود امضا کنندگان به دفاع از یکدیگر در زمان حمله متعهد باشند- سبب حیرت هم پیمانان شده است. (دونالد ترامپ دو هفته بعد در یک کنفرانس خبری تأیید کرد که آمریکا به حفظ بند «وی» ناتو متعهد است و در عین حال از دیگر کشورها می خواهد سهم بیشتری در دفاع از خود داشته باشند.)او سپس، با اعلام خروج آمریکا از معاهده آب و هوایی پاریس، محکومیت یکپارچه رهبران جهانی را به جان خرید و به سوریه و نیکاراگوئه پیوست که تنها کشورهایی هستند که این معاهده را امضا نکرده اند. دولت اوباما در مذاکرات بر سر این معاهده نقشی محوری ایفا کرد، معاهده ای که صد و نود و پنج کشور جهان برای مقابله با پدیده گرم شدن زمین از طریق کاهش گاز های گلخانه ای، آن را امضا کرده اند.اما ترامپ اعلام کرد برای دست یابی به «توافقی به مراتب بهتر» بار دیگر مذاکره خواهد کرد اما رهبران آلمان، فرانسه وایتالیا این ایده را رد کردند.
مرکل، امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه و پائولو جنتیلونی نخست وزیر ایتالیا در بیانیه ای اعلام کردند: «ما قاطعانه بر این باوریم که نمی توان بار دیگر بر سر توافق نامه پاریس مذاکره کرد زیرا این یک دستورالعمل حیاتی برای سیاره ما، جوامع و اقتصادهای ما محسوب می شود.»
این در حالی است که میزان محبوبیت دونالد ترامپ در کشورهای اروپایی به طرز مضحکی تک رقمی است. در نظرسنجی انجام شده، هشتاد و پنج درصد از شهروندان ده کشور اروپایی اعلام کردند که به ترامپ اعتماد ندارند. این در حالی است که هفتاد و هفت درصد گفتند به باراک اوباما اعتماد دارند، کسی که میزان محبوبیتش در پایان دوران ریاست جمهوری اش، در فرانسه و آلمان هشتاد درصد بود.
اوباما در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه از امانوئل مکرون حمایت کرد و این در حالی است که ترامپ از نامزد راست افراطی یعنی مارین لوپن حمایت کرد و او را «قدرتمندتریت نامزد» توصیف کرد.
در همین حال ترزا می نخست وزیر انگلیس در کنفرانسی خبری در پی حملات لندن به سبب خودداری از محکوم کردن اظهارات ترامپ درباره صادق خان، هدف انتقاد قرار گرفت.شماری از خبرنگاران به او گفتند: «دونالد ترامپ چه باید می گفت تا شما از او انتقاد کنید؟»
بن رودز مشاور سابق معاون امنیت ملی اوباما گفت دشوار است بتوان در تأثیر عدم محبوبیت ترامپ بر تصمیم گیری های راهبردی هم پیمانان آمریکا، اغراق کرد.رودز با اشاره به پیچیدگی های احتمالی در ارتباط با اصول اساسی از قبیل هزینه های دفاعی ناتو و بحران های گسترده تر از قبیل مبارزه با تروریسم و بیماری های همه گیر گفت: «او شرایط را برای این کشورها غیر ممکن می کند تا از دستورالعمل های او دنباله روی کنند.» او افزود: «واضح است که هم پیمانان سنتی ما دیگر آمریکا را به عنوان یک رهبر جهانی به رسمیت نمی شناسند.»
او خاطرنشان کرد: «از نظر سنتی زمانی که درباره نشست هایی همانند ناتو یا گروه هفت صحبت می کنیم، آمریکا هدایت کننده دستورالعمل کلی محسوب می شود. اما در حال حاضر نه تنها این گونه نیست، بلکه ما در ارتباط با ارکان کلیدی سیاست خارجی غربی اختلاف نظر داریم.»آنچه که برای بسیاری از ناظران نامشخص است، این است که چه کسی به واقع هدایت دستورالعمل سیاست خارجی آمریکا را در دولت جدید بر عهده دارد.
رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا با آن که دیپلمات بلندپایه آمریکایی محسوب می شود، به طور منظم از سوی ترامپ تضعیف می شود. این موضوع درباره جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا و ژنرال مک مستر مشاور امنیت ملی آمریکا نیز صدق می کند.روز جمعه، تیلرسون از عربستان سعودی، مصر و امارات عربی متحده خواست به محاصره قطر پایان دهند. او گفت قطر باید برای تعلیق حمایت های مالی اش از «عناصر تروریستی» اقدامات بیشتری انجام دهد، اما او بر لزوم حل و فصل این مناقشه تأکید کرد که به گفته او در حال ایجاد اختلال در عملیات نظامی در منطقه است و «پیامدهای انسانی» ناخواسته ای در پی دارد.
اما تنها چند ساعت بعد، ترامپ در کنفرانسی خبری گفت قطر «از نظر تاریخی تأمین کننده مالی تروریسم در سطحی بسیار بالا بوده است.»او همچنین گفت: «آنها باید به روند این تأمین مالی و همچنین تأمین مالی ایدئولوژی افراطی آن پایان دهند. می خواهم از همه دیگر کشورها بخواهم تا این روند را سریعا متوقف کنند. من از دیگر کشورها اسم نمی برم.»
منبع : روزنامه گاردین